Het ontstaan van de kredietcrisis

Er is tegenwoordig veel onzekerheid onder de bevolking. "Staat mijn spaargeld nog veilig?" "Gaat mijn bank omvallen?" "Wat is de kredietwaardigheid van mijn bank?" Allemaal vaakgestelde vragen. Al dit soort vragen zijn ontstaan door de kredietcrisis en de onzekerheid van consumenten. We geven u daarom uitleg over het ontstaan van de krisis.

Hoe is de kredietcrisis ontstaan?

Veel experts zijn het erover eens: de kredietcrisis is in Amerika begonnen. Jarenlang hebben Amerikanen leningen kunnen afsluiten voor zeer lage rentepercentages. Hypotheken werden verstrekt met maar 1% à 2% rente. Veel Amerikanen konden hierdoor een hypotheek afsluiten. De maandlasten waren immers laag. Ook Amerikanen die eigenlijk geen hypotheek konden krijgen omdat ze te weinig verdienden, konden een hypotheek krijgen. Banken gingen er namelijk vanuit dat de huizenprijzen gingen stijgen (en dat deden ze ook) dus liepen ze erg weinig risico.

Naarmate dat het beter ging met de economie steeg de inflatie. Inflatie wordt bestreden door renteaanpassingen. Hoe hoger de inflatie des te hoger is doorgaans de rente. De rente werd dus verhoogd en omdat veel Amerikanen hun hypotheek afsloten met een variabele rente, steeg de rente die ze moesten betalen mee. Daarmee stegen ook hun maandlasten. De gemiddelde Amerikaan kon zijn hypotheeklasten niet meer betalen en moest zijn huis verkopen. Het aanbod van huizen steeg enorm waardoor de prijs daalde.

Doordat de Amerikanen problemen kregen met het terugbetalen van hun hypotheek, daalde de waarde van zo'n hypotheek voor de bank. Het werd nog gecompliceerder omdat de leningen die banken afsloten, werden doorverkocht aan andere marktpartijen. Het werd zelfs zo gecompliceerd dat de leningen in pakketjes werden gestopt met andere leningen. Creditcard leningen, autoleningen, hypotheken, etc. Het werd allemaal in een pakketje gestopt en doorverkocht.

Banken wisten eigenlijk niet meer wat ze kochten van andere banken, wat het moeilijker maakte om in te schatten wat voor leningen ze beheerden en wat voor risico's ze daarbij liepen. Zoals eerder aangegeven daalde de waarde van de hypotheken omdat mensen in de problemen kwamen met terugbetalen. Door de daling van de waarde van die leningen, moesten banken gaan afschrijven. Er werd dus geld van hun balans afgeschreven om weer een reële waarde te gaan vertegenwoordigen.

Er waren partijen in de markt (en nu nog steeds) die leningen waarderen. Denk aan Moody's of Standard & Poors. Zij krijgen van kredietverstrekkers een pakket met leningen voor ogen en moeten daar dan een waardering aan geven. De waardering die dat pakketje leningen krijgt vormt de basis van wat kredietverstrekkers er vervolgens mij kunnen doen. Hoe makkelijk ze het kunnen doorverkopen aan institutionele beleggers zoals bijvoorbeeld pensioenfondsen. De kredietbeoordelaars werden en worden nog steeds betaald door de kredietverstrekkers die afhankelijk zijn van de beoordelingen van die maatschappijen. Je krijgt dus een gevaarlijk samenspel, waarbij eigenlijk de slager praktisch z'n eigen vlees keurt. De kredietbeoordelaars zijn daardoor zeker ook debet aan het onstaan van de kredietcrisis.

Andere banken kregen in de gaten dat bepaalde banken veel geld moesten afschrijven en gingen zich terughoudender opstellen om geld aan die banken uit te lenen. Dit ontaarde in een sneeuwbal effect waardoor er op een gegeven moment geen geld meer onderling werd uitgeleend. Banken konden niet meer aan hun korte termijn verplichtingen voldoen en overheden moesten daardoor bijspringen. Overheden sprongen bij in de vorm van het verstrekken van leningen, of in het participeren in banken. (Nationalisering)

Consumenten verloren op hun beurt ook weer het vertrouwen in de banken en namen hun geld van de banken af. Er vielen immers banken om. Banken die spaargeld beheerden van spaarders. Om dit proces tegen te gaan besloten regeringen (in de EU) gezamenlijk om tot € 100.000,- te garanderen voor spaarders. Spaarders kunnen daardoor weer met een geruster hart hun geld laten staan bij banken in de EU.

Tot hier is de crisis nu. Door de ellende zijn economiën in het slop geraakt waardoor de onrust blijft voortduren...

Update: 29-12-2009 Het ontstaan kredietcrisis is nu een tijd geleden. De banken beginnen elkaar weer meer te vertrouwen. Dat kun je opmerken doordat de interbancaire rentes aan het dalen zijn. Het ontstaan kredietcrisis heeft er weel voor gezorgd dat de banken nu een hogere winstmarge berekenen over rentes. Het verschil tussen de rente die ze betalen en ontvangen is dus groter geworden. Jarenlang zijn namelijk de risico's op leningen te laag ingeschat. Mensen die na het ontstaan van de kredietcrisis een lening afsluiten, hebben dus last van mensen die voor de kredietcrisis een lening hebben afgesloten.

Inmiddels zijn we aanbeland bij de volgende crisis. De Eurocrisis. Lees hier meer over het: onstaan van de Eurocrisis